امروزه نيز مصرف جوانههاي حبوبات رايج شده و خواص فراوان آنها مورد توجه قرار گرفته است.
خوب است بدانيد كه خواص دانهها پس از جوانهزدن به بيشترين مقدار ممكن ميرسد.
هنگامي كه صحبت از جوانه ميكنيم، بيشتر جوانه ماش در نظر ميآيد، اما از دانههاي بسياري چون يونجه، شبدر، انواع لوبيا، نخود، گندم و شبيه آنها ميتوان جوانه تهيه كرد.
جوانهها در گروه سبزيجات قرارميگيرند اما تركيبات بسيار بهتر و بيشتري نسبت به اين گروه دارند.
جوانه حبوبات منبع غني انرژي و مواد مغذي است. جوانهها بهترين منبع آمينواسيدها (پروتئين)، ويتامينها و مواد معدني و همچنين ميزان بالايي فيبر هستند. آنها داراي انواع ويتامينهاي A، B، C، D، E و K ، اسيدفوليك، آهن، پتاسيم، كلسيم، فسفر، منيزيوم و روي هستند. ديگر خواص غذايي جوانهها بنا به نوع آنها متفاوت است.
در فرآيند جوانهزدن، دانهها تغييرات زيادي ميكنند:
نشاسته تبديل به گلوكز و فروكتوز ميشود؛ پروتئين با كمك آنزيمهاي درون دانه، هضم و تبديل به آمينواسيد و پروتئينهاي قابلهضم براي ما ميشود؛ و آب، ويتامينها و مواد معدني درون دانه افزايش مييابد.
ويتامين B12 معمولا در گياهان ديده نميشود اما به دليل اين تغييرات، در جوانهها موجود است.
ازآنجاكه در روند جوانهزدن ميزان ويتامينها و پروتئينهاي قابلهضم، افزايش يافته و ميزان انرژي و كربوهيدراتهاي موجود در دانه كاهش مييابد، جوانهها فرد گرسنه را خيلي زود سير ميكنند و خاصيت چاقكنندگي نيز ندارند.
جوانهها ميزان زيادي فيبر محلول و نامحلول دارند كه سبب دفع كامل مدفوع، بهبود بواسير و يبوست و مانع بروز سرطان روده شده و به تنظيم قند و چربي خون كمك ميكند.
بعضي افراد به پروتئين موجود در جوانهها حساسيت دارند؛ ازاينرو بهتر است از جوانه استفاده نكنند.
دقت در خريد جوانه:
دقت كنيد جوانههايي كه از بازار ميخريد، تازه باشند و حتما در يخچال نگهداري شده باشند. چون تا زمانيكه دانه خشك است، حداقل امكان فساد را دارد، اما وقتي جوانه زد، بهخاطر آب فراوانش، عمري بين 2-6 روز در يخچال دارد و هنگاميكه تغيير رنگ ميدهد، لزج ميشود و بو و طعم آن تغيير ميكند، فاسد شده است.
دستور تهيه جوانه:
1. براي تهيه جوانه، ابتدا 100 تا 200 گرم دانه موردنظر را پاك كنيد و بشوييد، در ظرف آبي خيس كرده و در جاي خنك و دور از نور زياد بگذاريد و روزانه يكي دو بار آب آن را عوض كنيد.
2. پس از حدود دو روز خيسبودن، دانهها را داخل آبكش ريخته، دستمالي مرطوب روي آنها قرار دهيد و سطح دستمال را مرطوب نگه داريد.
3. اين عمل را تا زماني كه جوانه سر از پوسته دانه بيرون بزند، ادامه دهيد.
4. اگر مراقبتهاي لازم را انجام دهيد، با توجه به نوع دانه، ظرف 3 تا 5 روز، جوانهها آماده ميگردد. جوانهها را در يك ظرف دربسته در يخچال نگهداري كنيد و ظرف مدت 2-6 روز مصرف نماييد.
روشهاي مصرف جوانهها:
ميتوانيد يك قاشق مرباخوري جوانه تازه را با هر وعده غذا خوب بجويد و ميل نماييد.
هر زمان سالاد ميخوريد، مقداري جوانه به سالاد بيفزاييد و بههمراه آبليمو، روغن زيتون يا هر چاشني دلخواه ديگر نوشجان نماييد. توصيه باباحكيم اين است كه پايه سالادهايتان را به جاي كاهو يا كلم، هربار يكي از جوانهها قرار دهيد.
جوانه را پس از خشككردن، آسياب كنيد و از آن بههمراه سبزيجات يا ديگر جوانهها در تهيه سوپها استفاده كنيد كه بهويژه براي كودكان و بانوان باردار بسيار پرخاصيت و مقوي ميباشد.
ميتوانيد پودر جوانه يا خود جوانه را هرگاه خواستيد ماست ميل كنيد، در آن بريزيد و لذت ببريد.
بيشتر جوانهها را ميتوان بهصورت خام مصرف كرد، ولي اگر آنها را ميپزيد، دقت كنيد كه خيلي پخته نشوند. ميتوانيد آنها را با حرارت كم تفت دهيد يا به مدت كوتاهي بخارپز كنيد.
جوانهها غذاي خوبي براي كودكان سنين رشد، علاقهمندان به رژيمهاي با گياه و فيبر بالا، مبتلايان به كمبود ريزمغذيها، يبوست و مشكلات پوست و مو، و افرادي است كه جهت كاهش وزن به مصرف سالاد روي ميآورند.